Mùa mưa kết thúc sớm cảnh báo xâm nhập mặn tại ĐBSCL
Xâm nhập mặn tại Đồng bằng sông Cửu Long: Dự báo mùa khô 2024-2025 và giải pháp cải tạo đất hiệu quả
Xâm nhập mặn tại Đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL) là một trong những thách thức lớn đối với nông nghiệp và đời sống người dân. Với diễn biến bất thường của thời tiết, mùa khô 2024-2025 được dự báo sẽ tiếp tục đối mặt với tình trạng xâm nhập mặn ở mức cao. Bài viết này cung cấp thông tin dự báo chi tiết cùng các giải pháp cải tạo đất hiệu quả, trong đó sử dụng phân bón NPK là yếu tố quan trọng giúp ứng phó với tình trạng này.
Dự báo xâm nhập mặn mùa khô năm 2024 – 2025 tại ĐBSCL
Ngày 29/11, tại TP. Cần Thơ, Viện Quy hoạch Thủy lợi miền Nam phối hợp với Báo Nông nghiệp Việt Nam tổ chức diễn đàn “Nâng cao năng lực cộng đồng trong phòng chống thiên tai vùng ĐBSCL”. Tại diễn đàn, các chuyên gia nhận định:
Mực nước và dòng chảy suy giảm
- Từ tháng 12/2024 đến 5/2025, tổng lượng dòng chảy sông Mê Công về ĐBSCL sẽ thiếu hụt so với trung bình nhiều năm từ 5-15%.
- Mực nước đầu nguồn sông Cửu Long dự báo ở mức thấp hơn trung bình nhiều năm từ 0,1-0,2m.
Mùa mưa kết thúc muộn, mưa trái mùa xuất hiện
- Thời tiết tại ĐBSCL đang có xu hướng kết thúc mùa mưa muộn hơn bình thường. Trong 3 tháng tới (12/2024-2/2025), mưa trái mùa có khả năng xuất hiện nhưng lượng mưa không đáng kể, khó bù đắp tình trạng thiếu nước.
Xâm nhập mặn ở mức cao nhưng không nghiêm trọng nhất
- Theo bà Nguyễn Thanh Hoa, đại diện Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn quốc gia, xâm nhập mặn mùa khô 2024-2025 được dự báo cao hơn trung bình nhiều năm, nhưng không nghiêm trọng như các mùa khô lịch sử 2015-2016 và 2019-2020.
- Ông Nguyễn Huy Khôi, Trưởng phòng Khoa học Công nghệ – Hợp tác quốc tế (Viện Quy hoạch Thủy lợi miền Nam), cũng cho rằng hạn mặn sẽ ở mức cao, nhưng không gay gắt như những năm trước.
Thách thức đối với nông nghiệp ĐBSCL
Xâm nhập mặn làm giảm sản lượng cây trồng, ảnh hưởng đến sinh kế của hàng triệu nông dân. Một ví dụ điển hình là vụ hạn mặn 2015-2016 tại Trà Vinh khiến 30.000 ha lúa đông xuân bị thiệt hại, tương đương 50% diện tích lúa toàn tỉnh.
Hệ thống thủy lợi được đầu tư chưa đồng bộ cũng là một thách thức. Theo ông Nguyễn Trường Chinh, Phó Chi cục trưởng Chi cục Thủy lợi tỉnh Trà Vinh, hơn 50% cống trên địa bàn vẫn chưa được đầu tư cửa mở, khiến việc kiểm soát mặn gặp khó khăn.
Giải pháp ứng phó xâm nhập mặn: Cải tạo đất trồng với phân bón tháp cao NPK Stavin
Xâm nhập mặn không chỉ ảnh hưởng đến nguồn nước mà còn làm đất nhiễm mặn, gây khó khăn cho sản xuất nông nghiệp. Dưới đây là các biện pháp giúp bà con ứng phó:
1. Rửa mặn cho đất bằng nước ngọt
- Khi nước ngọt trở nên dồi dào, cần bơm vào ruộng để rửa trôi muối tích tụ trong đất. Hệ thống thoát nước phải đảm bảo muối được loại bỏ hoàn toàn.
2. Sử dụng phân bón tháp cao NPK Stavin và hữu cơ để cải tạo đất
- Phân bón NPK: Lựa chọn phân bón có tỷ lệ kali cao, như phân bón tháp cao NPK Stavin 18-4-22, giúp cây trồng tăng cường sức đề kháng với đất nhiễm mặn. Kali giúp cây phát triển rễ khỏe mạnh, nâng cao khả năng hấp thu dinh dưỡng trong điều kiện khó khăn.
- Phân hữu cơ và vi sinh: Bổ sung phân hữu cơ và chế phẩm vi sinh để cải thiện độ phì nhiêu, tăng khả năng giữ nước và giảm ảnh hưởng của muối trong đất.
Phân bón tháp cao NPK Stavin – Giải pháp ứng phó xâm nhập mặn tại Đồng bằng sông Cửu Long
3. Bổ sung vật liệu cải tạo đất
- Thạch cao (CaSO₄): Làm giảm độ mặn bằng cách thay thế ion natri (Na⁺) trong đất bằng ion canxi (Ca²⁺).
- Vôi nông nghiệp: Giúp tăng độ pH và cải thiện khả năng hấp thu dinh dưỡng của cây trồng.
4. Lựa chọn giống cây chịu mặn
- Trồng các giống cây lúa chịu mặn như OM6976, ST24, hoặc cây ăn trái như dừa, xoài. Các loại cây này có khả năng sinh trưởng tốt trong điều kiện đất bị nhiễm mặn.
5. Phủ đất bằng vật liệu hữu cơ
- Sử dụng rơm rạ hoặc lá cây để giữ ẩm, giảm sự bốc hơi nước và ngăn muối tích tụ trên bề mặt đất.
6. Thay đổi kỹ thuật canh tác
- Luân canh cây trồng: Trồng xen kẽ các loại cây cải tạo đất như đậu xanh, đậu nành để tăng độ phì nhiêu cho đất.
- Tưới nhỏ giọt: Giảm lượng nước tưới, tránh tình trạng muối lan rộng trong đất.
7. Xây dựng hệ thống thủy lợi đồng bộ
- Đầu tư xây dựng đê bao, cống kiểm soát mặn để bảo vệ đất và nguồn nước. Đẩy nhanh tiến độ nâng cấp các công trình thủy lợi ở những khu vực trọng điểm.
Kết hợp giải pháp bền vững cho ĐBSCL
Việc kết hợp các biện pháp cải tạo đất đúng cách, đồng thời lựa chọn và sử dụng các loại phân bón chất lượng cao như là phân bón tháp cao NPK Stavin, và đầu tư cơ sở hạ tầng thủy lợi chính là chiến lược lâu dài để đối phó với xâm nhập mặn. Ngoài ra, bà con nông dân cần chủ động theo dõi tình hình thời tiết, chuẩn bị kế hoạch sản xuất phù hợp và lựa chọn giống cây trồng thích hợp.
Với những giải pháp thiết thực, ĐBSCL có thể giảm thiểu thiệt hại do xâm nhập mặn, đồng thời nâng cao năng suất, bảo vệ môi trường và đảm bảo sinh kế bền vững cho cộng đồng.
Xem thêm: